(Kampala, km 37700) In Uganda wonen nog een paar pygmeeën en Ilco had ineens een enorme fascinatie gekregen voor dit oeroude bergvolkje van kleine mensjes.
Dus wij naar de pygmeeën.
Met een gids en –op zijn aanraden – een zak meel, een zak bonen en een enorm brok zeep. Om uit de delen – we leken wel Ophrah Winfrey: in de winter gezellig met cadeautjes naar Afrika.
Maar de pygmeeën waren er blij mee en ze waren duidelijk een stuk minder ongemakkelijk met de situatie dan wij (of ik, Ilco liep vrolijk te fotograferen). We mochten hun piepkleine huisjes zien met hun piepkleine bedjes, waar ze met z’n allen staand in sliepen. En ze gingen voor ons dansen, want pygmeeën, weet ik nu, dansen een paar uur per dag.
Het is een van de weinige dingen die nog over zijn van hun oude cultuur. Verjaagd uit de bergen, verkocht aan circussen, vergeten bij de instelling van de nationale parken… maar dansen doen ze nog steeds. Van honderdjarige opa’s tot peuters die amper kunnen lopen, iedereen danst en zingt. Oma’s trommelen mee op lege jerrycans en stoere jongens spreiden hun armen en zakken door hun benen als Zorba de Griek. Zelfs de hele lange weg terug naar onze auto worden wij nog begeleid door een feestelijke escorte van dansende mannetjes.
Chaia
Zeg Uganda en ik dacht stiekem nog altijd aan dictators die mensenvlees eten.
Maar Uganda is een stuk veiliger dan Kenya op het moment. Wel zien we meer bedelende kinderen dan waar ook in Afrika. Iemand probeert de armband van mijn arm te slaan door het autoraam heen.
Maar het is ook het land van de toegewijde rangers en stoere vrouwen zoals Dian Fossey en Jane Goodall die vechten voor de apen. Gorillas en chimpansees. Er zijn olifanten en jagende leeuwinnen langs de weg. Regenwoud en sprookjesachtige kratermeren. De Nijl ontspringt er. Hij stroomt door zo’n smalle kloof dat het water er kolkend en bruisend de krachtigste waterval ter wereld vormt. En daar vieren we Chaia’s verjaardag.
Ze wordt alweer negen, onze felle, fantasievolle dochter die zo mooi kan schrijven. Die speelt met de elf popjes, terwijl ze ondertussen Shakira op de i-pod heeft. Het liefst zit ze in een hoekje met de meidenboeken van Francien Oomen, maar als Jip en Janneke wordt voorgelezen, komt ze er gauw even bij staan. Met Bloem kan ze giechelen als een puber, maar ze kan ook alleen in haar blootje zomaar een uur in de regen dansen.
Happy birthday
Kaja… Sjaja… What? Ggga-jaa. Niemand kan haar naam hier uitspreken.
Mooi vinden ze haar wel en dat is ze natuurlijk ook. En stoer: dol op over rotsen klauteren en ze doet niet moeilijk als ze op een tocht door het tropisch regenwoud ineens tot haar dijbeen in de modder zinkt.
Maar later kruipt ze dan weer diep weg op je schoot – want daar zit ze nog steeds het allerliefste. Zelfs Dunya moet ervoor wijken.
Negen jaar is ze nu. De obers van het restaurant komen achter elkaar binnen met de taart, terwijl ze dapper voor haar zingen. Happy birthday… Happy birthday to Sjaai!
