Vraag: moet je je altijd kunnen vereenzelvigen met de hoofdpersoon uit een boek?
Nee toch?
Ik weet nog dat ik In Ongenade las van Coetzee en dat ik huiverde van de hoofdpersoon: een professor die zonder veel scrupeles het bed deelt met een piepjonge studente. Ik moest dat boek gewoon af en toe wegleggen. Of wat te denken van de tamelijk slappe, zelfdestructieve hoofdpersoon uit Blauwe maandagen van Arnon Grunberg? Ook niet bepaald een voor de hand liggend alterego.Toch vond ik dat allebei mooie boeken – en ik bepaald niet alleen!
Maar nu: moet je je kunnen vereenzelvigen met de hoofdpersoon uit een kinderboek?
.
Voorbeeldboek
Ik kom er natuurlijk op door Nooit meer lief. De eerste reacties druppelen binnen.'Echt een roktind! Kinderen kunnen daar niks mee, het is een boek voor volwassenen.' schrijft iemand. Maar iemand anders schrijft dan juist: 'Wat de ene ouder/leerkracht/volwassene verschrikkelijk vindt, vindt een ander juist prima. Dat zie je in het boek ook. Dat is leren. Ik vind Nooit meer lief daarom een prachtig voorbeeldboek. Ik hoop dat heel veel 'beschermende' moeders het hun kind gunnen om zelf een oordeel te vormen over de rotkinderen in zichzelf en de rotkinderen om hen heen.' En Mieke Tillema, mijn oude juf Nederlands stuurt me zelfs een geweldig sonnet dat begint met 'Ik ween om kindjes die nooit rot geweest zijn/ En die in roze jurkjes schattig voor je staan…'
Schattige kinderen of rotkinderen, ik geloof dat ik het lastig zou vinden me al schrijvend bezig te moeten houden met de identificatie van de lezer. Dat is toch een soort censuur op het verhaal dat ik wil vertellen. Of zie ik het nou fout, is een kinderboekenschrijver toch stiekem een soort opvoeder? Of, nog erger: kunnen kinderen minder genuanaceerd en gelaagd lezen dan volwassenen? Dat had je mij als kind niet moeten zeggen!
Vraag: moet je je altijd kunnen vereenzelvigen met de hoofdpersoon uit een boek?
Nee toch?
Ik weet nog dat ik In Ongenade las van Coetzee en dat ik huiverde van de hoofdpersoon: een professor die zonder veel scrupeles het bed deelt met een piepjonge studente. Ik moest dat boek gewoon af en toe wegleggen. Of wat te denken van de tamelijk slappe, zelfdestructieve hoofdpersoon uit Blauwe maandagen van Arnon Grunberg? Ook niet bepaald een voor de hand liggend alterego.Toch vond ik dat allebei mooie boeken – en ik bepaald niet alleen!
Maar nu: moet je je kunnen vereenzelvigen met de hoofdpersoon uit een kinderboek?
.
Gewerveld
Parallel aan deze discussie loopt natuurlijk de vraag: is Joni – de hoofdpersoon uit Nooit meer lief- echt een rotkind? Ook daar zijn de meningen zeer over verdeeld, heb ik gemerkt. Zowel bij volwassenen als bij kinderen. In de twee klassen waar ik een 'rotkindles' heb gegeven vond ongeveer de helft Joni een rotkind en de andere helft niet.
Bij grote twijfel heb ik natuurlijk hier thuis mijn uiterst kritische proefpanel zitten.
'Wat wil je nou precies met dit boek?' vraagt Chaia (11) streng.
'Misschien laten zien dat kinderen niet altijd zo geweldig zijn als je leest in boeken,' probeer ik, 'dat elk kind ook af en toe rotdingen doet, zomaar.'
'Maar ik vind Joni helemaal niet zo'n rotkind. Zulke erge dingen doet ze helemaal niet.'
'O nee? Wat vind jij dan erg?'
'Nou, dierenmishandeling bijvoorbeeld.'
Ik zie mijn kans: 'Nou, er zijn dus ook best veel kinderen die bijvoorbeeld zout gooien op slakken, of die een regenworm doorknippen en dan kijken hoe die twee helften verder bewegen…'
Vernietigende blik van Chaia: 'Mam! Ik bedoel GEWERVELDE dieren.'
