Hallo wereld!

Hallo wereld!
Het is nog maar augustus maar de kinderboekenweek dendert alweer in volle vaart mijn mailbox binnen. Joure, Emmen, Oldenbroek… lieve dames uit verre plaatsen melden zich vol blijde verwachting: ‘aangaande uw schoolbezoek in onze gemeente…’

Eigenlijk denk ik het de hele dag door: hallo wereld!
Ook nu ik weer thuis ben in Spanje. Als ik Chaia ga ophalen van dansles en ik al die meisjes met hun felrode flamencosjaals en stippenschoentjes naar buiten zie komen. Maar ook in Nederland als ik op tournee ga met mijn boeken. De scholen liggen vaak tussen de koeien en de weilanden, heel pittoresk. ‘Wat een prachtig  paars bloemenveld’  riep ik een keer tegen de bibliothecaresse. Het bleken aardappels te zijn. En niet zo lang geleden keek ik ook mijn ogen uit in hartje Den Haag. Ze hadden me een fiets gegeven om van de ene bibliotheek naar de andere te gaan, dwars door de Schilderswijk die ik tot dan toe alleen uit een liedje kende. Hallo wereld!

Luchtledig

En daar schrijf ik dan over, soms. Boeken zweven niet in het luchtledige, de omgeving weerklinkt altijd in het verhaal. Dat kan bijna niet anders. Senegal, Brazilië, Ierland, Belize, Namibië en Sumatra: ik situeerde er mijn boeken omdat ik er zelf net geweest was en er nog helemaal vol van was. Kom hier Rosa speelt half in Spanje, tussen de olijven en de zigeuners. Daar doe ik geen moeite voor, dat gebeurt gewoon. Sterker nog, in de eerste versie speelde het verhaal zich af in Italië. Ik liep meteen vast: Italië kende ik niet zoals ik Spanje ken. Ik zou er idioot veel research voor moeten doen en dan nog zou mijn hart er niet zitten, niet echt.

Hallo wereld. Het is echt een fijn thema, je kunt er alle kanten mee op. Wat te denken van schrijvers uit verre landen die ‘hallo wereld’  zeggen tegen ons? Zo ben ik dol op de Chanoekahverhalen die Isaac Singer voor kinderen schreef. Een echo uit het verleden is dat, en ook eentje uit een wereld waarin zomaar een profeet met honger voor je deur kan staan en kaarslichtjes mensenlevens kunnen redden.
Je hebt ook Nederlandse schrijvers die zich zo hebben verdiept in een ander land dat ze zelfs hun personages niet-Nederlands laten zijn. Daar heb ik enorm veel bewondering voor. De prachtige boeken van Lydia Rood over Marokko, van Hans Hagen over Afrika of het fantastische Aan de bal van Lineke Dijkzeul kunnen niet genoeg gelezen worden. Als die deze Kinderboekenweek weer vooraan in de schappen komen te staan, is dat geweldig.

Valkuil

Maar daar moet het wel mee beginnen: een goed verhaal, een mooi boek. Dus niet een aardrijkskundeles verpakt als kinderboek, of een lelijk opgeschreven Anansiverhaal omdat dat zo’n fijn inkijkje geeft in een andere cultuur. Brrr, nee! Dat wordt al snel exotisme – en tijdens mijn vroegere colleges Latijns-Amerikaanse cultuur was er niets waar je de professoren zo kwaad mee kon krijgen als dat: exotisme. Dan nam je de cultuur niet serieus, vonden zij. En bovendien, zeg ik nu, dan neem je de verhalen ook niet serieus. Daar is kinderliteratuur niet voor bedoeld.
Het slecht geschreven Ananasiverhaal is een serieuze valkuil tijdens de Kinderboekenweek dit jaar, zoals elk boek dat voortkomt uit een educatieve intentie. Daar heb je schoolboeken voor, toch? Laten we vooral de schijnwerpers richten op al het moois dat er al is. Hallo wereld, hallo boeken!

In iets gewijzigde vorm verschenen als colum op Leesplein:
http://www.leesplein.nl/LL_plein.php?hm=1&sm=2&id=98