Blozen

Ik heb hier een beeldschoon krantje van de Jonge Jury voor me liggen. Vossenjacht is mijn eerste boek dat officieel voor twaalfplus is, en ik sta zomaar bij de ‘kerntitels’.  Hoera! Nu hoor ik dus ook bij de echte boeken die je moet lezen als je naar de middelbare school gaat. Of echt… Het draait op die scholen geloof ik vooral om snelle boeken waar handige verslagen van te vinden zijn. Of young adult, maar ook dat heeft vaak een hoog zap-gehalte: fijn en nikserig als een suikerspin.
Maar goed, Vossenjacht is nu vertaald in schoolwerk: lees dit en dat fragment en beantwoord dan die-en-die vragen, individueel of in groepjes. Zo gaat dat dus. En onmiddellijk zie ik ook de valkuil.

Vossenjacht zou een gevaarlijk boek moeten zijn – dat was tenminste ooit mijn bedoeling. Het gaat over meelopen en populair willen zijn en hoe dat uit de hand kan lopen. Ik wilde dat je er als lezer ook niet helemaal ongeschonden uit zou komen, dat je verleid zou worden door de mooie, slimme ‘generatie Alpha’  en pas aan het eind zou voelen dat je over een of andere gewetensgrens was gestapt onderweg.
Maar de moraal die er kennelijk toch in zat wordt genadeloos blootgelegd door de goedbedoelde schoolopdrachten. Met als dieptepunt de opdracht: ‘Schrijf een artikel voor de schoolkrant waarin je uitlegt dat alles wat met generatie Alpha te maken heeft onzin is (gebruik 150 tot 200 woorden)’.  Huppekee, angel eruit!

Zo schieten we niet op natuurlijk

Zo schieten we natuurlijk niet op met jongeren tot lezen te verleiden. In ieder geval heeft het niet veel te maken met waarom ikzelf zo enorm veel boeken lees. Boeken die soms wapens zijn. Die je wereld even op hun kop zetten. Die je laten blozen. Boeken waarbij je zachtjes in je eentje zit te lachen. Die het onbenoembare benoemen zonder het te verpesten. Dat je ineens denkt: o ja, natuurlijk, zo zit het in elkaar. Dat je vanzelf minder bang wordt – of juist banger. Dat je ervan moet huilen, ergens in een stil hoekje Dat je verliefd wordt op een boek en per ongeluk ook een beetje op de schrijver. Of op een personage! Boeken die je uit slapeloze nachten en ondraaglijke momenten komen redden. Boeken die nieuw zijn en ruiken naar echt papier. Beduimelde boeken die hun blaadjes al verliezen. Boeken op beeldschermen waar je nooit een bril of een lampje bij nodig hebt. Boeken die verdergaan in volgende boeken en verder en verder als een  levenslang verhaal.

Dan gaat het allang niet meer over dat je het ‘moet’  lezen of over dat er zulke slimme samenvattingen van op internet te vinden zijn. Ik heb het hier over liefde, echte grote liefde die op elk moment kan toeslaan, ook – en misschien juist – op de middelbare school!

Vandaag verschenen als column op Leesplein:
http://www.leesplein.nl/LL_plein.php?hm=1&sm=2&id=102