Met je hele hebben en houden

‘Alsof je dagenlang jarig bent.’  Zo omschreef een collega-schrijfster het gevoel wanneer er een nieuw boek uitkomt. Het is een soort wonder als de gedachten die je ergens op een berg in je eentje hebt zitten uitpuzzelen ineens getransformeerd zijn in een boek. Of wat me vorige week nog overkwam: dat er een totaal onbekend iemand tegenover je zit in de trein die jouw boek leest. Dat is zo geweldig en bizar… ik voel het nog.

Eng is het ook. Ineens lig je te kijk met je verhaal, je hele hebben en houden. De engste lezers zijn natuurlijk de recensenten. ‘Als je niet wilt dat je boeken gerecenseerd worden, moet je ze ook niet publiceren,’  zegt een bekende criticus altijd. Klopt. Maar ik ben niet erg stoer: als het een rotrecensie is, is het wel je bloedeigen kindje dat een veeg uit de pan krijgt.
Dat is me één keer overkomen. Het was in mijn lievelingskrant waar ik zelf ook voor schreef en het kwam als een keiharde donderslag.
‘Waarom heb je het niet tegengehouden? Of me op zijn minst gewaarschuwd?’  vroeg ik aan een goede vriendin die ook op die redactie werkte. Ze keek me niet-begrijpend aan. ‘We zijn nou eenmaal journalisten,’  zei ze, ‘je moet ons nooit vertrouwen.’

Onschuld

‘Je hebt mij toen beroofd van mijn onschuld,’  zei ik jaren later, toen ik de recensente in kwestie nog eens tegenkwam. Beetje overdreven, zoveel macht had ze nou ook weer niet. Maar het argeloze plezier waarmee ik mijn boeken de wereld in zwiepte, was vanaf dat moment wel voorgoed verdwenen.
‘Als dat het effect was, ben ik blij,’  zei de journaliste meedogenloos en journalist-achtig. Niet veel later publiceerde ze zelf een boek. Ik heb erop gelet: geen enkele recensie verschenen.
En dat is nog erger dan een slechte recensie: geen recensie. Ook dat heb ik ervaren. Het was een prachtig boek, Verboden te vliegen, dat heel toepasselijk vervloog voor je er erg in had. Niemand schreef erover, niemand kocht het in. Alsof het niet bestond – en ikzelf vond het juist zo mooi. Ik wilde er nog een vervolg op schrijven maar dat mocht toen niet van de uitgever want zo gaat dat dan.

Kom hier Rosa

Aan Kom hier Rosa heb ik twee jaar gewerkt. De afgelopen maand ben ik op promotietour geweest langs boekwinkels en scholen. Ik heb voorgelezen, gesigneerd, we hebben gedanst en getoast, ik heb mailtjes rondgestuurd en facebookberichten, erover geblogt tot ik er zelf helemaal moe van werd, kortom: ik heb mijn uiterste best gedaan.
Nu is het afwachten.
Met een beetje geluk blijven de stapels nog plat liggen na de kinderboekenweek. Of slinken ze razendsnel, ook goed. Wat wel heel fijn is: mijn mailbox vult zich langzaam maar zeker met berichten van lezers. Meer dan ooit.  ‘Het heeft me diep geraakt.’  ‘Als ik nog 13 of 14 was geweest weet ik zeker dat er eindeloos over zou gaan fantaseren en in dat verhaal zou willen blijven.’  ‘O laat dit boek zijn weg vinden!’
Het is niet onopgemerkt gebleven. Ik ben nog steeds jarig.

(Dit is mijn Leesplein column van deze maand:
http://www.leesplein.nl/LL_plein.php?hm=1&sm=2&id=104 )