De nieuwe Guus Kuijer en Tonke Dragt

Er is een kinderboekenrecensent die om de zoveel tijd opschrijft hoe zijn werk hem tegenvalt. Waar zijn de nieuwe Guus Kuijer en Tonke Dragt? Dat is zo’n beetje de essentie van zijn klacht. En dat er teveel ‘pulp’ is en de leraren op school ook vrolijk meedoen aan de verspreiding daarvan.
Ik word daar altijd een beetje zenuwachtig van. Als schrijver (shit, we doen het niet goed), maar ook als lezer: maar die dan en die en dat boek en die ene serie… Alsof het een quiz is.

Ik ben zelf ook opgegroeid met Guus Kuijer en Tonke Dragt. Daar had ik geen leraar voor nodig, die boeken lagen bij al mijn vrienden en vooraan in de boekwinkel en de bibliotheek. Er waren toen namelijk veel minder boeken. Net zoals er veel minder tv-programma’s waren. Hamelen, Q en Q, Stuif es in…. niet voor niks zijn die programma’s nog steeds bekend. Ze waren vast goed, maar er was ook gewoon niet zoveel anders.
Het was een slome tijd.
Ik schreef mijn eerste boek (helemaal nog niet zo lang geleden) grotendeels met de hand. Mijn hele kamer lag bezaaid met velletjes papier. Ik schoof en knipte met een echte schaar, net zolang tot ik de goede volgorde had. En dan maar weer uittikken. O ja, en als ik iets moest opzoeken, ging ik een dagje naar de bibliotheek.
Door de computer schrijf ik nu misschien wel vijf keer zo snel. En dus ook meer. Net als heel veel anderen natuurlijk. Overal op de wereld, want ook het vertalen gaat sneller.

Zap-lezen

Maar niet alleen de schrijvers zijn anders gaan schrijven, er is ook iets gebeurd met de lezers. Mijn Chaia van dertien is een van de grootste lezers die ik ken. Zo kun je haar uittekenen: tv aan, huiswerk op schoot, ipad met een of ander spel op de ene stoelleuning en een opengeslagen boek op de andere. Ik overdrijf niet. En alles doet ze tegelijk: lezen, leren, spelen, tv kijken. Zo jaagt ze er een constante stroom boeken doorheen. Van griffel tot kinderjury. En als ze alles uit heeft, begint ze gewoon weer overnieuw. Vraag je haar naar haar lievelingsboek, dan krijg je meestal te horen wat ze het laatst gelezen heeft of wat op dat moment bij haar stemming past.
Ik denk dat mijn dochter een vrij normaal kind is. En dat veel leraren, zeker als ze jong zijn, erg op haar lijken qua zap-lezen. Ik heb jarenlang op scholen trainingen gegeven voor het Verhalenkasteel, dus ik weet het eigenlijk wel zeker.
Maar is dat zo erg?
Misschien is dit gewoon niet de tijd van de nieuwe klassieker. Misschien is dit de tijd van ‘ieder zijn eigen klassieker’. Of ‘de ene klassieker na de andere’.
Natuurlijk zijn er trends in de kinderliteratuur en het is aan de recensenten om die op te sporen en te duiden. En natuurlijk worden er ook veel liefdeloze tenenkrommende boeken uitgebracht. Maar ja, lees die dan niet! Het fijne is namelijk dat er zo ontzettend veel alternatieven zijn.