Querido Gabriel

Je hebt mijn leven veranderd, zoals geen enkele andere schrijver. En nu het ongelooflijke is gebeurd dat je dood bent, wil ik een paar woorden planten bij je graf.

Ik was een jaar of achttien en ik begreep niks van literatuur. Of nou ja ik begreep alles want ik had juf Mieke voor Nederlands gehad. Maar als ik echt wilde verdwijnen in een boek zoals ik mijn halve kindertijd was verdwenen in Nangiljala, Narnia of Katoren, dan pakte ik toch nog altijd die boeken. En niet Jan Wolkers ofzo. Totdat ik een boek vond naast het bed van mijn ouders (tussen de Sekstant en Fear of flying – tijdsbeeldje) met een mysterieuze titel. En daarin de zin die mijn leven zou veranderen.

Magisch

‘Vele jaren later, staande voor het vuurpeloton, moest kolonel Aureliana Buendia denken aan die lang vervlogen middag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met ijs.’
Waarom die zin zo bijzonder was – alleen al door de drie verschillende momenten in de tijd die erin besloten liggen- zou ik pas later leren van een baardige hoogleraar Latijnsamerikaanse literatuur in Utrecht. Of dat het magisch realisme heette wat deze schrijver -jij was het natuurlijk- zo perfect in de praktijk bracht: het oproepen van een imaginaire wereld met de bravoure van ‘natuurlijk is het waar’. Want alles wat er gebeurt in het fijne Macondo is raar en toch zo logisch als wat. Natuurlijk zijn er geesten. Natuurlijk laait er een passie op tussen de fonkelende Amaranta Ursula en haar neef. Natuurlijk krijgen ze een kind met een varkensstaartje. Natuurlijk wordt de beeldschone Remedios op een dag opgenomen in de hemel – en dat tijdens het vouwen van de lakens.
En ik -meisje van achttien- werd volwassen met het bevrijdende besef dat je altijd in een toverwereld mocht blijven.

Liefde

De ongelooflijke maar droevige geschiedenis van de onschuldige Eréndira en haar harteloze grootmoeder heeft mijn manier van schrijven meer gevormd dan welk ander boek ook. Of De kolonel krijgt nooit post. Maar Liefde in tijden van cholera deed nog iets belangrijkers: het vertelde me wat liefde is. Nog steeds vind ik dat het meest romantische boek ooit geschreven, mooier dan de mooiste film. Elke keer dat ik het herlees raakt het weer een andere snaar die weerklank vindt in mijn ziel. Ja, dat is liefde, zo moet het zijn.
Door jou, querido Gabriel, ben ik eindeloos in Latijns Amerika gaan reizen. Door jou ben ik Spaans gaan studeren. Maar dat zijn maar zijpaden.
Ik heb je boeken er weer bij gepakt, Honderd jaar eenzaamheid bovenop, en vanavond ga ik beginnen met dat voor te lezen aan mijn oudste dochters, die inmiddels bijna even oud zijn als ik toen. Ik hoop dat ik het droog houd…