Over geweld in boeken (blog Jonge Jury)

Kunnen boeken te eng zijn? Te gewelddadig? Te grof? Moeten we de keurings-icoontjes van de film ook op boeken plakken: pas op schelden, seks, alleen voor zestien jaar en ouder? En zou je je er dan aan houden? Of juist niet?
Het is verrassend hoe vaak je te horen krijgt dat een boek voor jongeren te gewelddadig is. Laatst nog hoorde ik het iemand zeggen over het geweldige boek Trash (stem op dit boek!), dat zich afspeelt in een Zuidamerikaanse sloppenwijk. Je hoeft het nieuws maar aan te zetten of de bommen vliegen je om de oren en zelfs het jeugdjournaal laat filmpjes van dode mensen zien. Maar als het in een kinderboek staat, is het ineens schokkend. Dan hebben jullie, kinderen, ineens een gevoelig en kwetsbaar zieltje dat wij, grote mensen en al helemaal de grote mensen die speciaal voor jullie schrijven, moeten beschermen tegen de gemene buitenwereld.
Ik kan daar boos om worden. Boeken zijn geen snoepjes, een of andere snack tussen de echte maaltijden door, en het zijn ook geen doekjes voor het bloeden. Ja, soms. Maar net zo vaak niet. Boeken hebben namelijk een 1-op-1 relatie met het leven zelf. Ze komen eruit voort en ze vloeien ernaar toe terug. Books are weapons in the war of ideas, Franklin Roosevelt zei het al. En waarom zou dat niet gelden voor kinder- en jeugdboeken?
Mijn eigen boek Vossenjacht bijvoorbeeld snijdt heftige thema’s aan. Discriminatie en ergens heel graag bij willen horen is nou eenmaal heel erg belangrijk op school – en ook daarna. Dus schrijf ik daarover.
Tegelijkertijd is een boek een heerlijke plek om iets uit te proberen. Het is heel bevrijdend om af en toe heel hard tegen jezelf te zeggen: het is niet echt! Het is maar een boek.
En In boeken en liefde mag alles. Door te lezen over dingen die (nog) ver van je bed zijn – rare, moeilijke, spannende dingen – kan je nadenken over wat het voor jou betekent, wat je zelf zou doen in zo’n situatie en waarom. Als je leest kan je net zo gemeen, raar, geil zijn als je zelf wilt en het mag allemaal. Hoe geweldig is dat?
En als het je te heftig is wat je leest… nou, dan leg je het boek toch gewoon lekker weg? Dan komt dat later nog wel eens een keer. Of nooit, ook goed.