De kinderboekwinkel in Granada lijkt op een snoepjeswinkel. Alles roze en gestippeld en glitterachtig. Het ruikt zelfs naar Jamin. Vandaag ben ik er weer. Er zijn heel veel lieve, zachte boeken over dieren, auto’s en planeten. Disney, meisjesboeken als poezieplaatjes. Voor grotere kinderen themaboeken: ‘Maria heeft anorexia’. De titel dekt de lading perfect. Maar goed, als je echt zoekt, is er ook nog wel iets spannenders. Jacobo el Lobo bijvoorbeeld (Dolfje Weerwolfje).
‘Was je vriendin niet jarig?’ vraag ik aan Bloem. ‘Kom, zoek een boek voor haar uit.’
Maar Bloem schudt haar hoofd: ‘Nee, mam, dat kan ik niet maken. De Spaanse kinderen vinden lezen iets naars. Iets dat moet op school. Ze kunnen zich echt niet voorstellen dat je voor je plezier een boek gaat lezen. We kunnen beter een sjaaltje kopen. Of een zak snoep.’
Verbeelding
Het kan geen toeval zijn, dat ik thuiskom en de volgende tekst lees: ‘Het kind aan wie de kracht van literatuur wordt onthouden, associeert een boek de rest van zijn leven met school en plicht.’ Het is het hoofdredactioneel commentaar van de NRC en het gaat over mijn stuk.
Ik ben wel blij dat de discussie deze kant op gaat in plaats van dat reli-gedoe. Want: literatuur is een venster op de wereld. En die wereld is niet van snoepjes gemaakt, helaas. Boeken dus ook niet.
Maar wie eenmaal echt gegrepen is door een verhaal – wat voor verhaal dan ook – wie daardoor heel hard heeft gelachen, gehuild of gegriezeld, wie zijn hersens heeft voelen kraken of zijn hart breken – die iemand zal hopelijk de volgende keer weer een boek pakken. Niet om opgevoed te worden, maar om geraakt te worden. Kind of volwassene – dat maakt in feite niet uit. Boeken stimuleren je verbeelding – en die is in essentie grenzeloos.
Dat heb ik willen zeggen. Het zijn misschien grote woorden, maar aan de kinderen in het Spaanse platteland zie ik wat ervan komt als boeken niet serieus genomen worden. Dan kan je net zo goed een zak snoep kopen. Beter.
