Geen kunst

‘Wat was dat een lelijke kunst.’  Ik was er al bang voor maar Marije ging vol goeie moed galeries uitchecken in Granada.

Granada is onze dichtstbijzijnde grote stad. Ideaal voor terrasjes, flamenco, lekker pure tapas en met een heerlijke Arabische wijk waar je je in Marokko waant. Maar ‘mijn’  stad is het nooit geworden, daarvoor mis ik er teveel. Hedendaagse literatuur. Theater en niet-nagesynhcroniseerde films. Kunst. Of misschien is dat er wel maar heb ik het nooit gevonden?
Met de crisis heeft het in ieder geval niets te maken. In het land met de ergste crisis heb ik ooit de allermooiste kunst gevonden.

Oldtimers

Ruim twintig jaar geleden schreef ik een afstudeerscriptie over kunstenaars in Cuba en daarom woonde ik een tijdje in Havana. Het stikte er van de kunstenaars. Ze woonden in de prachtigste koloniale villa’s – waar de verf vanaf bladderde, de veranda’s instortten en zonder fatsoenlijke stoelen om op te zitten. Reden in de meest spectaculaire oldtimers – zonder benzine. Als ik ergens te eten werd uitgenodigd, gebeurde het vaker wel dan niet dat de maaltijd bestond uit aardappels. En aardappels. En dat dan leuk opgediend in een mooie schaal en met kruiden. Alle supermarkten waren leeg (behalve die van de partijbonzen), op straat stonden lange rijen als er een nieuw levensmiddel was aangekomen. Uien bijvoorbeeld, of halfverotte wortels. Zelden mensen zo waardig zien leven met zo weinig.
Maar de kunstenaars schilderden, tegen de klippen op. Er was in die tijd een geweldige kunstenaarsscene op Havana, van kunstenaars die waanzinnig goed op de hoogte waren en de meest spectaculaire dingen maakten. Dat was om heel veel redenen ingewikkeld. Omdat ze super-geëngageerd waren, maar dan wel gecodeerd. Omdat ze vaker wel dan niet het land even uit mochten om elders te exposeren. En natuurlijk omdat het -zoals alles- ook heel erg moeilijk was om aan schildersmaterialen te komen.

Behangpapier

Ik kreeg er een tijdelijke vriendin, ze heette Jacqueline Maggi en ze maakte, in tegenstelling tot veel van haar collega’s vrij subtiele en eenvoudige schilderijtjes die ik heel mooi vond. Het papier om op te schilderen was allang op, maar daar liet Jacqueline zich niet door weerhouden. Ze gebruikte gewoon het oude behang dat van de muren rolde. Zelden een positiever, sterker en inspirerender iemand ontmoet dan zij.
Toen ik wegging. gaf Jacqueline me twee van haar schilderijtjes cadeau en die hangen tot aan de dag van vandaag boven mijn bureau. Ik word er altijd blij van.

Jacqueline Maggi, Para ella / Para él