Vandaag brand ik een kaarsje voor mijn vier moeders.
De moeders die mij maakten tot wie ik ben.
Voor Wil
Voor mijn lieve schoonmoeder die nooit ex-schoonmoeder wordt. Bijna veertig jaar geleden had ze kort hoop dat ze, na drie zonen, eindelijk een dochter zou krijgen die met haar zou willen winkelen en dochterdingen doen. Dat is nooit echt gelukt, maar wel zijn we door de jaren heen steeds meer waardering voor elkaar gaan krijgen, vooral als moeders onder elkaar. Hoe je aardappels echt dun schilt, hoe je ‘vooruitkookt’ als je een gezin en een baan combineert, hoe je van al je kinderen evenveel kunt houden, in de loop der jaren passeerde van alles de revue. Haar armband van Jokja-zilver, een familiestuk, draag ik elke dag.
Op dit moment zit mijn schoonmoeder opgesloten op haar kamer in een verzorgingstehuis in IJmuiden. Dat vindt ze zo vreselijk dat ze nu al een paar keer is ontsnapt.
Voor Mieke
Rond diezelfde tijd kwam Mieke in mijn leven. Mieke was mijn lerares Nederlands en ik heb het al vaker gezegd: ze stond aan de wieg van mijn schrijverschap. Door Mieke geloofde ik, onzekere puber en twijfelend aan alles, dat ik misschien wel een talent had voor schrijven. Ik hield al van verhalen maar door al het voorlezen van Mieke nog veel meer. En ik zie nog haar stralende gezicht als ik zelf weer eens een van mijn verhaaltjes mocht voorlezen in de klas.
Mieke zit ziek thuis in Haarlem nu, samen met haar man. Het ergste lijkt voorbij te zijn, goddank.
Voor Diet
Als Mieke aan de wieg stond van mijn schrijverschap, dan was Diet -zelf een door mij zeer bewonderde schrijfster- de vroedvrouw. Jarenlang volgde ik schrijfworkshops bij haar, tot die ene wonderbaarlijke zomer dat Diet zei: ‘Schrijf jij nou maar eens een kinderboek. En stuur het naar deze uitgever.’ Het was de opmaat naar een heuse publicatie, en sinds die tijd heeft Diet, ook al groeiden onze levens langzaam uit elkaar, elk boek van mij gelezen en mij daarna een lieve brief of kaart gestuurd. Diet was de partner van mijn moeder en ondertekende vroeger haar brieven met ‘second mama’.
Ze woont in Amsterdam en mijdt nu de binnenstad. Af en toe vlucht ze naar de zee, ze is nu op haar geliefde Texel.
Voor Maria
The one and only. Vandaag vier ik de moeder in al haar kracht, die het huis vulde met bloemen, liedjes, wulpse fruitschalen en sowieso altijd genoeg te eten voor alle vriendjes en vriendinnetjes. De eerste schoot die ik mij herinner, het zachte, altijd zorgende, de moeder bij wie je dolgraag ziek wilde zijn. En met een schijnbaar oneindige interesse in alles wat ik deed – en later de kleinkinderen.
Die moeder is iemand anders dan het wiebelige vrouwtje die ik straks kushandjes ga sturen voor het raam bij de Flesseman. Daar woont de vage schaduw van die moeder – maar ook voor haar brand ik een kaarsje vandaag.
